Kanun Hükmünde Kararname Düzenlemesi İle Yurtdışı Boşanma Kararının İdari Yolla Tanınması

Kanun Hükmünde Kararname Düzenlemesi İle Yurtdışı Boşanma Kararının İdari Yolla Tanınması 690 sayılı 29 Nisan 2017 tarihli Kanun Hükmünde Kararname ile yurt dışında verilen boşanma kararlarının tanınması hakkında düzenleme yapılmıştır. Buna göre, yabancı ülke mahkemeleri veya idari makamları tarafından verilen boşanma, evliliğin butlanı veya iptaline ilişkin kararların Türkiye’de dava açılmaksızın idari yolla tanınmasına olanak sağlanmıştır. Söz konusu KHK ile Nüfus Hizmetleri Kanunu’ nda yapılan bir değişiklik, yurtdışı boşanma kararlarının Türkiye’de nüfusa işlenmesini sağlayabilmektedir. Bu düzenlemeye göre yabancı ülke mahkemeleri veya idari makamlarınca verilmiş olan boşanma, evliliğin butlanı, evliliğin iptaline dair kararlar kesinleştikten sonra, taraflardan her ikisinin de yetkili makama başvurusu ile nüfus kütüğüne işlenebilecektir. Kanun Hükmünde Kararname Düzenlemesi İle Yabancı Ülke Boşanma Kararının Tanınabilmesinin Şartları 1.    Yurtdışında verilmiş boşanma, butlan veya evliliğin iptali kararının kesinleşmiş olması, 2.    Kararın taraflarının her ikisinin şahsen veya vekilleri aracılığı ile belirlenen yetkili makama birlikte başvurmaları, 3.    Yurtdışı boşanma kararının Türkiye kamu düzenine açıkça aykırı olmaması gerekmektedir. Tarafların birlikte başvuru yapmasının mümkün olmaması veya kararın yetkili makam tarafından Türkiye kamu düzenine açıkça aykırı olduğunun değerlendirilmesi durumunda ise yine MÖHUK hükümlerine göre Türkiye’de tanıma ve tenfiz davası açmak gerekecektir. Yurtdışında verilen boşanma kararları, Türkiye’de kendiliğinden geçerli hale gelmez. Yurtdışında boşanmış olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, Türkiye nüfus kayıtlarında halen evli olarak görünürler. Türkiye’deki nüfus kaydına yurtdışı boşanma kararının işlenmesi için, yurtdışında verilmiş olan boşanma kararının Türkiye’de tanınması ve tenfizi gereklidir. Yabancı ülke mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi ile ilgili genel kurallar, yurt dışı boşanma kararları için de geçerlidir Yurt dışında verilen boşanma kararlarının Türkiye’de tanınması ve tenfizi için de; ·         Yurtdışında verilmiş boşanma kararının kesinleşmiş olması, ·         Yurtdışında verilmiş boşanma kararının apostille şerhini içermesi ·         Yurtdışında verilmiş olan boşanma ve velayete ilişkin kararın içeriğinin Türkiye’de kamu düzenine aykırı olmaması gerekmektedir. Yurtdışı Boşanma Kararıyla Birlikte Anne ve Babaya Çocuğun Ortak Velayetinin Verilmesi Durumu Yakın zamana kadar, örnek Yargıtay kararlarında da yer aldığı gibi, yurt dışında boşanmadan sonra anne ve babaya çocuğun ortak velayetinin verilmesi halinde, Türkiye mahkemeleri tarafından kararın boşanma kısmının tenfizine karar verilirken; Türkiye mevzuatında velayetin ortak kullanılması gibi bir düzenleme bulunmadığından ve velayet konusu Türk hukukuna göre kamu düzeninden sayıldığından; yurt dışında verilen ortak velayet kararının tenfizine karar verilememekte idi. Ancak, Ancak “Türkiye’nin 14 Mart 1985 tarihinde imzaladığı uluslararası sözleşme protokolünün onaylanmasının 25 Mart 2016 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan 6684 sayılı kanunla uygun bulunması” Türkiye hukuku açısından da ortak velayet yolunu açmış ve Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, Türkiye’de ortak velayetin mümkün olduğuna dair ilk kararını vermiştir   Kanun Hükmünde Kararname İle Tanıma Düzenlemesinin Kapsamı KHK ile yukarıda belirttiğimiz şekilde sadece boşanma, evliliğin butlanı ve iptaline ilişkin kararların aranan şartların varlığında nüfus kütüğüne işlenmesi sağlanmaktadır. Ancak, yurtdışı boşanma kararı aynı zamanda velayet, nafaka ve tazminata ilişkin hükümler içeriyorsa, kararın bu kısımlarının idari yolla tanınması mümkün olmayacaktır. Yurtdışında verilen velayet, nafaka ve boşanmanın feri niteliğindeki tazminat kararlarının uygulanabilmesi için yine Türkiye’de tanıma ve tenfiz davası açılması gerekecektir. Yurtdışında boşanma, evliliğin butlanı veya iptali kararlarının nüfus kütüğüne işlenmesi ile ilgili düzenleme içeren 690 sy Kanun Hükmünde Kararname MADDE 4 – 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa 27 nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 27/A maddesi eklenmiştir. “Yabancı ülke adlî veya idarî makamlarınca verilen boşanma kararlarının nüfus kütüğüne tescili MADDE 27/A – (1) Yabancı ülke adlî veya idarî makamlarınca boşanmaya, evliliğin butlanına, iptaline veya mevcut olup olmadığının tespitine ilişkin olarak verilen kararlar; bizzat veya vekilleri aracılığıyla tarafların birlikte başvurması, verildiği devlet kanunlarına göre konusunda yetkili adlî veya idarî makam tarafından verilmiş ve usulen kesinleşmiş olması ve Türk kamu düzenine açıkça aykırı bulunmaması şartlarıyla nüfus kütüğüne tescil edilir. (2) Nüfus kütüğüne yapılacak tescil işlemleri, yurt dışında kararın verildiği ülkedeki dış temsilcilikler, yurt içinde ise Bakanlık tarafından belirlenen nüfus müdürlükleri tarafından yapılır. (3) Bu maddede sayılan şartlar yerine getirilmediği gerekçesiyle tescil talebi reddedilen kararların Türkiye’de tanınması, 27/11/2007 tarihli ve 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun uyarınca yapılır. (4) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından yönetmelikle belirlenir.”